Kościół pw. św. Andrzeja Apostoła

Kościół pw. św. Andrzeja Apostoła w Szaflarach to zabytkowa świątynia, będąca parafią dla ok. 3 tysięcy mieszkańców Szaflarów, Boru, Bańskiej Niżnej-Rodna oraz Bańskiej Górnej-Pitoniówki. W przeciwieństwie do kilku innych kościołów w regionie, szaflarska parafia może poszczycić się wielowiekową tradycją.

Pierwszy kościół parafialny w Szaflarach zbudowano w 1350 roku z inicjatywy i środków cystersów z Ludźmierza. W swojej historii wielokrotnie zmieniał swój status z samodzielnego na filialny i na odwrót. Przez wieki była to drewniana świątynia z wieżą dzwonniczą, trzema ołtarzami, ale pozbawiona tabernakulum. Według historycznych źródeł hostie co tydzień wypiekano we wsi. Poza tym mówią o czystych ścianach na których wisiał tylko jeden krzyż, malowanym suficie, ołtarzach nakrywanych jedynie obrusami, drewnianej chrzcielnicy z blaszanym naczyniem na czystą wodę i dwóch chorągwiach niesionych w trakcie procesji. Część z tych przedmiotów – podobnie jak relikwie św. Andrzeja czy figury świętych wyrzeźbione przez regionalnych mistrzów już w XX wieku – ponoć wciąż znajduje się w parafialnym skarbcu.

Kościół z kamienia szaflarzanie zaczęli budować pod koniec XVIII wieku po pożarze, który dokonał poważnych zniszczeń w całej wsi. Ostatnie cegły i kamienie wmurowano w 1810 roku. Niespełna 100 lat później kościół o dwie kaplice – południową Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz północną Najświętszej Maryi Panny.

Po II Wojnie Światowej, w 1949 r. na prośbę miejscowego proboszcza do parafii przybyły zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Najświętszego Imienia Jezus. Siostry zamieszkały w pobliżu kościoła i zaczęły pracę jako zakrystianki, katechetki, organistki oraz pierwsze pielęgniarki środowiskowe w Szaflarach.

Aktualnie w dzwonnicy biją trzy serca w kloszach: „Maurycego” z 1903 roku, a także „Andrzeja i Pawła” (768 kg) oraz „Królową Podhala” (460 kg). Oba młodsze dzwony w 1964 roku poświęcił biskup krakowski Karol Wojtyła.

Zabytkowa świątynia zbudowana na przełomie XVIII i XIX stulecia na potrzeby parafii erygowanej w 1350 roku. Murowany, neorenesansowy przybytek zbudowano w miejscu drewnianego kościoła zniszczonego w pożarze. Podobno część średniowiecznego wyposażenia i cennych ozdób - w tym relikwii patrona - udało się uratować z płomieni. Mają spoczywać w kościelnym skarbcu.